27 lut 2009

"Kogut i Kogucik" cz.2

Nagle Kogut usłyszał zduszone krzyki Kogucika z krzaków, w których go zostawił. 

- Ach! Mój Boże, mój Boże! Co się przydarzyło Kogucikowi? Czyżby lis porwał go do swej nory, mój Boże! Biegnę tam. 

I to mówiąc, Kogut pobiegł na pomoc swemu synowi, którego zobaczył w stanie agonii przez skorupkę orzeszka, która utknęła w przełyku. 

- Wo...wo...wody, albo u...u...umrę! – krzyczał biedny mały Kogucik.

- Za chwilkę, za chwilkę powracam; pójdę poprosić rzekę o trochę wody.
I Kogut poszedł odszukać źródełko.

- Źródełko, źródełko, daj mi swej wody, w przeciwnym razie Kogucik umrze z powodu skorupki orzeszka w przełyku.

- Idź do wołu i powiedz mu, aby nie przychodził już więcej pić mej wody, a dam ci wody, o którą prosisz – powiedziała rzeka.

Kogut poszedł tak szybko jak mu na to pozwalały jego małe nóżki, porozmawiać z wołem.

- Wołu, wołu, nie pij już wody ze źródełka, aby ta dała trochę wody Kogucikowi, który umiera od skorupki w przełyku.

- Daj mi świeżej trawy, a nie napiję się już wody ze źródełka – odpowiedział mu wół.
I Kogut poszedł odszukać łąkę.

24 lut 2009

Tusk parle avec le premier ministre de Mongolie

Le premier ministre de Mongolie, Sanjaagiin Bayar, a réçu un coup de fil du premier ministre Donald Tusk. Les deux hommes politiques ont souligné qu’une coopération entre les deux pays s’est enrichie de nouvelles formes en politique, mais aussi dans des sphères économiques, industrielles, scolaires ou militaires.

Ils ont déclaré leur contentement á un développement intense de la coopération entre la Pologne et la Mongolie et ils ont particulièrement accentué le hausse du commerce de 3 fois en deux années récentes. Les premiers ministres comptent sur un raffermissement des liens économiques et qu’une visite d’affaire des délégués polonais (prévue en juin) avec le Vice-Premier ministre de l’Économie en tête, y contribuera beaucoup.

Les deux intéressés ont indiqué que des entreprises polonaises qui dominent dans l’exploitation du gaz et du pétrole mais aussi dans la production des machines minières, comme Kopex, grâce aux participations á l’encan en Mongolie, de telles entreprises ont prouvé qu’il existe la possibilité d’une coopération plus profonde en économie et en commerce.
Ils ont de même exprimé leur contentement pour un développement actif d’une coopération dans le secteur de la Défence.
S.Bayar a invité Donald Tusk en Mongolie. Donald Tusk l’a accepté avec enthusiasme, et de sa part, a récompensé l’invitation.

22 lut 2009

"Kogut i Kogucik" cz.1

Pewnego dnia Kogut i Kogucik nudzili się w mieszkaniu, postanowili iść do lasu na przechadzkę. Jak powiedzieli tak zrobili – Kogut wziął swoją nowiuteńką laskę z trzciny, Kogucik koszyk i wziąwszy się pod ramię, cali szczęśliwi, poszli do lasu. Był to właśnie sezon orzeszków, jeżyn i dereni, a każdy wie, koguty i koguciki są łase na wszystkie te pyszności. Kogut chciał zrobić swemu synowi Kogucikowi niespodziankę, i nic mu o tym nie powiedział. Wkrótce dotarli do lasu i Kogucik był wielce zaskoczony taką ilością orzeszków i dereni. 
- Nader wszystko – powiedział Kogut do swego syna – bacz na orzeszki. Jeśli przydarzy ci się połknąć skorupkę, możesz umrzeć.
- Nie obawiaj się, tato, będę uważał, aby ich nie jeść uprzednio starannie nieobranych.
I Kogucik wziął się do pracy, zbierał orzeszki i je rozłupywał podczas gdy jego ojciec poszedł poszukać dla niego ładnych dereni, dobrze uleżałych, które wypatrzył na pobliskim krzewie.

[Bajka ta sprawiła mi wiele radości (i oczywiście rozterek przekładotwórczych) podczas tłumaczenia jej z francuskiego. Jest w niej przedstawiona zazębiająca się rzeczywistość, gdzie jedno koło wprawia w ruch następne, o czym przekonacie się podczas dalszych losów bohaterskich kogutków ;P]

"Spryciarz" cz.2

Gdy nastał wieczór, kamerdyner miał obowiązek służyć przy stole. W jednym z dań znajdował się sos, którego młoda córka, mimo upomnień rodziców, zażyczyła sobie wiele razy. Po wieczerzy, pan, jego żona i córka poszli spać. Kamerdynerowi wzmożył się apetyt przez zapachy dań, które zaserwował swym gospodarzom, i chciał zrobić sobie ucztę. Poszedł do kuchni usiąść przy służącej z nadzieją, że ta wyjdzie, a on będzie mógł podkraść udziec lub kurczaka. Lecz służąca spostrzegła co się dzieje i wysłała go spać. Gdy on nic sobie z tego nie robił, poszła do pokoju swego już śpiącego pana i zbudziła go.
- Co się dzieje ?
- Kot chce zostac w kuchni.
- Głupia ! Trzeba go tam zostawić – powiedział pan myśląc o zwykłym kocie.
Służąca poszła spać, a kamerdyner zrobił sobie obfitą wieczerzę.
- Kilka wisienek do mego deseru pasowałyby mi wyśmienicie – pomyślał i wspiął się na wielką wiśnię, która rosła przed sypialnią pana.
Żona nie spała i widząc służącego na wiśni obudziła swego męża.
- Do diabła ! Co znowu ?
- Księżyc jest na wiśni.
- To dobrze, to dobrze ! Pozwól mi spać.
I ponownie zasnął. Ale kamerdyner nie był jeszcze usatysfakcjonowany. Wszedł cicho do pokoju młodej córki i położył się przy jej boku.
- Mamo, mamo !
- Co się dzieje, córko ?
- Sos sprawia mi ból !
- I czego oczekujesz ode mnie ? Ostrzegałam cię. Niech to będzie dla ciebie nauczką.
Tym razem zasnęła żona.
Gdy nadszedł ranek, kamerdyner ubrał się i zszedł cicho schodami aby uciec. Lecz młoda córka poszła ostrzec swego ojca, który puścił się w pościg za chłopem. Służący biegł przez podwórze aby uciec, a pan krzyczał :
- Zatrzymajcie Trzymajcie-Mnie-Za-Tył ! Trzymajcie-Mnie-Za-Tył !
Inni służący pochwycili odzienie ich pana myśląc, że mówił im, aby go przytrzymali za tył. Rozwścieczyło go to jeszcze bardziej. Oddźwierny chciał pochwycić kamerdynera, ale ten wrzucił go do fosy i pobiegł w stronę lasu. Kasztelan dobiegł do fosy.
- Kto ci to zrobił ?
- To Ja-Sam ! Ja-Sam !
- A więc nie masz nic do gadania.
Podczas tego czasu kamerdyner zniknął, a pan już nigdy więcej o nim nie usłyszał.
[Oryginalny tytuł bajki brzmi "Le malin compère". Zapewne znalazłby się i polski odpowiednik tejże bajki pikardyjskiej...jeśli kiedyś na niego trafię, to zostanie tu spisany]

16 lut 2009

La population mongole en chiffres


En janvier 2009, le nombre de la population en Mongolie touche á 2 millions 700 mille personnes, dont 29 % ce sont des personnes de 0 á 15 ans, 65% - de 16 á 59 ans, et 6% de la population constituent les sexagénaires et plus. La moyenne de la vie en Mongolie égale 66,8 ans, et c’est 1,5 ans de plus qu’en 2004. Chaque année, il naît 16 mille enfants mongols.
Environ 40% de toute la population habitent á Oulan-Bator, dont 65% ce sont des personnes au-dessous de 35 ans.
En ville, il y a á peu près 200 mille voitures et 760 bus.

Bajka pikardyjska do poduszki - "Spryciarz" (cz.1)


Pewnego dnia nader przebiegły chłop poszedł zaciągnąć się jako służący do zamku. Oddźwiernemu oznajmił swe wymagania prosząc aby przedstawił go panu. Oddźwierny zgodził się, ale zapytał przybysza o imię.
- Dlaczego chcesz znać moje imię ?
- Ponieważ potrzebuję poznać wszystkich w zamku.
- Rozpoznasz mnie doskonale i bez tego.
- Powiadam ci, że muszę znać twe imię.
- Powiedziałbym ci je już wcześniej, ale...me imię jest tak śmieszne. Ale ponieważ tak ci na tym zależy, oto one. Nazywam się Ja-Sam.
Oddźwierny przedstawił nowego przybysza panu zamku.
- Czego pragniesz ? – zapytał ten przybysza.
- Zatrudnić się u pana jako kamerdyner.
- Dobrze. Otrzymasz 20 talarów na rok, dodatkowo odzienie. A tak właściwie, jak cię zwą ?
- Nie śmiem mówić. To takie dziwne !
- Nieważne !
- No dobrze ! Nazywam się : Trzymajcie-Mnie-Za-Tył.
Kasztelan posłał swego nowego kamerdynera do swej żony i córki, aby ten przyjął od nich rozkazy.
- Jak masz na imię ? – zapytała pierwsza.
- Pani, me imię jest wstrętne, ale ponieważ upiera się Pani przy tym, na imię mi Księżyc.
Młoda córka zadała mu to samo pytanie, a kamerdyner odrzekł, że nazywa się Sos. Znalazłwszy się w obecności służącej, ta także chciała znać jego imię, na co odpowiedział : Kot.

[Odskocznia od francuskich wieści z Mongolii. Francuski oryginał tejże bajki (oraz innych, które może również ujrzą światło dzienne, a które zostały niegdyś przełożone na polski przeze mnie) jest w moim posiadaniu, a jej autorem jest znany kolekcjoner bajek, baśni oraz legend z okolic Pikardii]

15 lut 2009

7 Miracles de la Mongolie


En Mongolie, une compagne entamée en novembre 2008 qui concerne les Sept Miracles de la Mongolie, verra son but avant les cérémonies mongoles du Nouvel An « Tsagaan Sar », cette année fêtée le 25 février. Les résultats seront annoncés le 20 février 2009.
Les organisateurs dont le Bureau du Président, le Département de l’Environnement et du Tourisme et la Société de Tourisme Mongol, visent á promouvoir le tourisme en Mongolie ainsi qu’á dévoiler une diversité immense et la beauté de la nature mongole.
En trois catégories : historique, artistique et scientifique, seulement des lieux naturels et sans aucune ingérance humaine pourront être décerner, mais aussi des lieux á signification écologique et touristique. Parmi les nominés, il y a entre outre de populaires buts touristiques comme le Lac Khövsgöl ou le Mont Gurvan Saikhan (au Gobi).
Ceux, qui veulent sélectionner leur miracle parmi les Sept, peuvent voter par Internet ou par les médias.

14 lut 2009

Le Festival de la Chasse á l’Aigle


La date du Festival de la Chasse á l’Aigle est déjà connu pour l’année courante. C’est une fête qui se rapporte á une ancienne tradition kazakhe de la chasse á ces oiseaux rapaces, une tradition fêtée depuis 2000 ans, qu’on pratique seulement en Mongolie.
Cette année le festival aura lieu le 26 février. Pendant cette fête, les Mongols ainsi que les tourists pourront admirer les habits de chasse faits á la main par les chasseurs, de même que de voir quel était le rôle des aigles pendant la chasse et dans la vie quotidienne. Les chasseurs vont montrer la façon d’appeler un aigle sur le bras et comment saisit-il un renard.

Les prix des articles de consommation invariables

"Tsagaan Sar" - une fête mongole nationalle approche á grands pas (échoit á la fin du janvier ou au début du février). Voilá pourquoi les prix des produits de consommation attirent l’attention. Les prix, selon le marché métropolitain, se diffèrent de 100 á 300 tugriks.

Voilá les prix de produits primordiaux :

* un kilo de viande – 2100-3000 tugriks
* produits laitiers – 1800-6000 tugriks
* un kilo de légumes – 500-1000 tugriks
* sucrerie – 850-1100 tugriks
* un litre de lait – 1200 tugriks
* un kilo de riz – 1100-1300 tugriks
* un kilo de sucre en poudre – 900-1100 tugriks
La viande ovine arrive cependant jusqu’á 60000-250000 tugriks. 

La moitié de la population mongole compte sur l’aide sociale

Même 1,3 millions de personnes ont touché l’an dernier l’aide sociale en tant qu’une pension d’invalide, la retraite ou les allocations - voilá une moitié de la population en Mongolie. En 2008, 114,7 milliards de tugriks ont été destiné á l’aide sociale. Le nombre d’invalides et de retraités a augmenté de 7,6 mille personnes en comparaison á la fin de l’an 2007.
En 2008, dans le cadre d’un programme ministériel « Argent pour enfants », 925,5 mille enfants ont touché des prestations pour la somme totale de 32,8 milliards de tugriks. Bien que le nombre d’enfants soumis á l’aide se soit augmenté de 13,6 mille par rapport aux années précédentes, l’échelle de prestations s’est diminuée de 627,9 mille tugriks.

13 lut 2009

Oulan-Bator couvert de smog

Le département qui s’occupe de la qualité d’air de l’Institut mongol de Météorologie et Hydrologie a publié un rapport sur la pollution d’air dans la capitale de la première décennie du janvier 2009.

Les appareils mesurant la qualité d’air, placés dans quelques quartiers d’Oulan-Bator ont indiqué dans quelle mesure le niveau réglementaire a été dépassé.
Ces appareils ont montré la concentration du dioxyde de soufre – un sous-produit du charbon qui se brûle, et du monoxyde d’azote – un polluant dû aux gaz d’échappement et á la poussière.
La concentration du dioxyde de soufre a dépassé la norme de 51 fois, et celle du monoxyde d’azote de 11 fois.

Les médias mongols alarment que ce n’est seulement le smog omniprésent, mais aussi une augmentation de la possière, qui ménacent gravement á la santé des habitans d’Oulan-Bator.